Ўзбекистон Республикаси Марказий банкининг
2021 йил намунасидаги 10000 сўм қийматидаги банкнотаси
Ўзбекистон Республикаси Марказий банкнинг қиймати 10000 сўм бўлган банкноти ўлчами 147 х 69 мм.
Банкнот ҳимояланган қоғозда чоп этилган бўлиб, қоғоз таркибида тартибсиз тарзда жойлашган сариқ ва кўк рангдаги кўринмас толалар ультрабинафша нурлари остида кўринади.
Банкнотнинг ўнг тарафида оч фонда қадимги “Буюк Ипак йўли” карвон йўлининг рамзи бўлган туя ва “10000” рақами кўринишида сув белгилари жойлашган.
Банкнотнинг ўнг тарафида қоғоз қатламида кенглиги 3 мм.ли “голографик” ҳимояланган, “UZB” ёзуви мавжуд металлашган ва машинада ўқиладиган ҳимоя ипи ўтказилган.
Олд ва орқа томонларининг асосий ранглари – кўк, бинафша ва пушти ранглардан иборат.
Банкнот олд томони чап қисмида 1551-1575 йилларда қурилган Тошкент шаҳридаги “KO‘KALDOSH MADRASASI” меъморий ёдгорлиги тасвирланган.
Мазкур тасвирнинг чап ва ўнг тарафларидаги ҳошияларда узлуксиз такрорланувчи “O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI MARKAZIY BANKI” микроматни босилган.
Банкнот юқори қисмининг чап тарафида ўзгарувчан рангли OVI бўёғида босилган “10000” рақами жойлашган бўлиб, маълум қиялик бурчаги кўриниши остида тилла рангдан яшил рангга ўзгаради.
Банкнот юқори қисмида “O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI MARKAZIY BANKI” матни, юқори ўнг бурчагида Ўзбекистон Республикасининг Герби кўк рангда акс эттирилган.
Банкнотнинг ўнг ва чап томони чеккасида жойлашган кўк рангдаги махсус элемент кўриш қобилияти паст бўлган инсонлар учун мўлжалланган бўлиб, бўёқнинг бўртмалик хусусияти ҳисобига банкнотнинг қийматини аниқлаш имконини беради.
Банкнотнинг қуйи қисмида нақшинкор тасвир фонида “латент” (яширин) тасвир “UZ” кўринишида берилган бўлиб, у ёруғлик манбаига нисбатан маълум қияликда кўриниш хусусиятига эга.
Нақшинкор базакнинг атрофидаги ҳошия узлуксиз такрорланувчи “10000” рақамидан иборат микроматн кўринишида бажарилган.
Банкнот қуйи қисмининг чап томонида банкнот қийматини акс эттирувчи “O‘N MING SO‘M” ёзуви ва “O‘ZBEKISTON SO‘MI RESPUBLIKA HUDUDIDA HAMMA TO‘LOVLAR UCHUN O‘Z QIYMATI BO‘YICHA QABUL QILINISHI SHART” матни жойлашган.
Юқоридаги тасвирлар металлограф босма усулида бажарилган бўлиб, бармоқ учи билан сийпалаганда буёқнинг бўртмалигини сезиш мумкин.
Банкнот ўнг қисмидаги оч фонда нусха кўчиришга қарши ҳар хил диаметрдаги халқалар жойлаштирилган бўлиб, нусха кўчирилганда ушбу тасвирларда аниқлик йўқолади.
Банкнотнинг юқори ўнг қисмидаги Ўзбекистон харитаси чизмасида оч чизиқлар билан “Буюк Ипак йўли”нинг карвон йўллари йўналиши кўрсатилган.
Банкнотнинг юқори чап қисмида Тошкент шаҳри дарвозалари тимсолидаги “дарвоза” тасвири регистр вазифасини бажарган ҳолда, “олд” ва “орқа” томонларини бир-бири билан мос тушириш учун хизмат қилади. Ёруғликка қаратилганда оқ қисми банкнотнинг орқа томонидаги рангли элементлар билан қўшилиб тўлиқ тасвирни ҳосил қилади.
Банкнотнинг рақами лотин алифбосидаги икки ҳарфли серия ва етти хонали сондан ташкил топган бўлиб, ўнг қисмида горизонтал ва чап қисмида вертикал кўринишда босилган.
Горизонтал кўринишдаги серия ва рақамлар ферромагнит ҳимоя буёғида ишланган бўлса, вертикал кўринишдаги люминисцент ҳимоя буёғида чоп этилган бўлиб ультрабинафша нурлари остида сариқ рангда нурланади.
Банкнот орқа томонида милоддан аввалги I асрга тегишли бўлган Тошкент шаҳри ҳудудидаги энг қадимий ёдгорлик – “SHOSHTEPA ARXEOLOGIYA YODGORLIGI” тасвирланган.
Банкнотнинг ўнг қисмида Тошкентнинг қадимий ҳунармандчилик намуналари бўлган X-XII асрларга тегишли сопол лаган ҳамда X асрга тегишли рўзғор идиши тасвири акс эттирилган.
Юқори чап қисмида “O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI MARKAZIY BANKI” матни ва банкнот муомалага чиқарилган йил “2021” чоп этилган.
Банкнотнинг пастки қисми чап ва ўнг бурчакларида банкнот номинал қиймати “10000” рақами оқ рангда бир чизиқда ҳамда юқори ўнг бурчакда “O‘N MING SO‘M” ёзуви туширилган.
Ушбу ёзув остидаги Тошкент шаҳри дарвозалари тимсолидаги дарвоза тасвири регистр вазифасини бажаргани ҳолда, банкнотнинг “олд” ва “орқа” томонларини бир-бири билан мос тушириш учун хизмат қилади.
Чап ва ўнг тарафлардаги нақшинкор безак ҳошияси узлуксиз такрорланувчи “O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI MARKAZIY BANKI” микроматни билан бажарилган.
Чап томондаги тасвирларни қисмларга ажратувчи чизиқ узлуксиз такрорланадиган “O‘ZBEKISTON” сўзи микроматн кўринишида босилган.
Банкнотнинг пастки қисмида “O‘ZBEKISTON SO‘MINI QALBAKILASHTIRISH QONUNGA MUVOFIQ TA’QIB QILINADI” матни жойлашган.
