Pul-kredit siyosatining 2025-2027-yillarga moʻljallangan asosiy yoʻnalishlari joriy makroiqtisodiy sharoitlarning oʻrta muddatli istiqboldagi rivojlanishi boʻyicha Markaziy bankning qarashlarini ifodalab, ushbu davrda narxlar barqarorligining maqsadli koʻrsatkichlariga erishishga qaratilgan pul-kredit siyosati choralarini belgilaydi.
Tashqi va ichki sharoitlarning oʻrta muddatli istiqboldagi oʻzgarish trayektoriyalari, mavjud noaniqliklar va xatarlarning inflyatsiyaga ehtimoliy taʼsirlaridan kelib chiqib pul-kredit siyosatining kelgusi yillarga moʻljallangan asosiy yoʻnalishlari makroiqtisodiy rivojlanishning asosiy va muqobil ssenariylari asosida ishlab chiqildi.
Shu bilan birga, ehtimoli doim mavjud boʻlgan inflyatsion xatarlarning kuchayishiga asoslangan xatarli ssenariy ham koʻrib chiqildi.
Asosiy ssenariy ichki va tashqi sharoitlar joriy surʼatlarda rivojlanishda davom etishi, xususan global inflyatsiyaning pasayib borishi, jahonda iqtisodiy oʻsish surʼatlarining ijobiy va xalqaro bozorlarda xomashyo narxlarining nisbatan yuqori darajada saqlanib qolishi, mamlakatda investitsion talabning oshib borishi hamda tarkibiy oʻzgarishlar va islohotlarning faol davom ettirilishi shartlari asosida ishlab chiqildi.
Ushbu ssenariy doirasida YaIMning real oʻsishi nisbatan qatʼiy pul-kredit sharoitlari va fiskal konsolidatsiya taʼsirida 2025-yilda 5,5-6,0 foiz, 2026-yilda 5,5-6,5 foiz, 2027-yilda esa 6,0-6,5 foiz atrofida boʻlishi prognoz qilinmoqda.
Nisbatan qatʼiy pul-kredit sharoitlarining taʼminlanishi hisobiga isteʼmol talabining moʻtadillashuvi va inflyatsiyaning 2025-yilda 6,0-7,0 foizgacha pasayishi kutilmoqda.
Shuningdek, kelgusi yilda tartibga solinadigan narxlarning kutilayotgan navbatdagi oshirilishi hamda oziq-ovqat inflyatsiyasining 2024-yildagi past baza taʼsirlarini inobatga olib, inflyatsiyaning 5 foizlik target darajasigacha pasayishi 2026-yilning ikkinchi yarmida sodir boʻlishi boʻyicha asoslarni yuzaga keltirmoqda.
Targetga erishish muddatining uzaytirilishi joriy sharoitlar va inflyatsion omillardan kelib chiqib umumiy makroiqtisodiy barqarorlikka salbiy taʼsir koʻrsatmagan holda inflyatsiyaning bosqichma-bosqich pasaytirib borilishini anglatadi.
Shu bilan birga, inflyatsiyaning monetar omillarini kamaytirishga va bazaviy inflyatsiyaning barqaror pasayuvchi trayektoriyasini taʼminlashga qaratilgan pul-kredit siyosati va makroprudensial siyosatining oʻzaro uygʻun choralari kuchaytiriladi.
Muqobil ssenariy joriy ichki sharoitlarning saqlanib qolishi va tashqi xatarlarning ortishi, jumladan global inflyatsiyaning uzoqroq muddat yuqori darajada shakllanishi, ayrim yirik iqtisodiyotlarda iqtisodiy faollikning sezilarli pasayishi va jahon iqtisodiyoti fragmentatsiyasining kuchayishi boʻyicha xatarlarning ichki iqtisodiyotga salbiy taʼsirlarini inobatga olgan holda ishlab chiqildi.
Bunda, tashqi xatarlarning iqtisodiy oʻsishga salbiy taʼsirlari yuqori boʻlib, tashqi talabning pasayishidan koʻriladigan iqtisodiy rivojlanishdagi yoʻqotishlarni kamaytirish va ichki talabni qoʻllab-quvvatlash asosan fiskal ragʻbatlantirishlar hisobiga amalga oshirilishi nazarda tutildi. Natijada, iqtisodiy oʻsish surʼati 2025-yilda 5,0-5,5 foiz, 2026-yilda 5,0-6,0 foiz doirasida shakllanishi, 2027-yilda esa 5,5-6,5 foizgacha tiklanishi taxmin qilinmoqda.
Muqobil ssenariyda iqtisodiy faollikning maʼlum darajada pasayishi va nisbatan qatʼiy pul-kredit sharoitlarining saqlab qolinishi fonida umumiy inflyatsiya 2025-yilda 7-8 foizga, 2026-yilda 6 foizga yaqin boʻlishi va 2027-yilning birinchi yarmida 5 foizlik targetigacha pasayishi kutilmoqda.
Ushbu ssenariy shartlari yuzaga kelgan taqdirda pul-kredit sharoitlarini asosiy ssenariyga nisbatan qatʼiyroq shakllantirish, xususan, asosiy stavkani oshirish imkoniyatlari ham koʻrib chiqiladi.
Xatarli ssenariyda mintaqadagi iqlim oʻzgarishining ishlab chiqarish koʻrsatkichlariga salbiy taʼsiri, ishlab chiqarishning cheklanganligi sharoitida fiskal ragʻbatlantirishlarning kuchaytirilishi hamda energiya resurslari taklifining talabga nomutanosib boʻlishi hisobiga inflyatsiyani oshiruvchi taklif tomondan xatarlar ehtimolligi inobatga olindi. Mazkur xatarlar taʼsirida umumiy inflyatsiya 2025-yilda 8-9 foiz, 2026-yilda 7-8 foiz atrofida shakllanishi va 5 foizlik targetga 2027-yilning oxirida yetishi kutilmoqda.
Ushbu ssenariy sharoitida, inflyatsion bosimlarni pasaytirish maqsadida Markaziy bankning asosiy stavkasi oshiriladi va pul-kredit sharoitlari qatʼiylashtiriladi. Shuningdek, hukumat bilan birgalikda inflyatsiyaga nomonetar omillar taʼsirini kamaytirish choralari yanada faollashtiriladi.
Makroiqtisodiy rivojlanishning har qanday ssenariysi sharoitida ham pul-kredit siyosati choralari Markaziy bankning asosiy maqsadi boʻlgan narxlar barqarorligini taʼminlashga, xususan, inflyatsiyani 5 foizlik targetigacha pasaytirish va ushbu darajada barqaror shakllanishiga qaratiladi.
Shu bilan birga, kelgusi yillarda pul-kredit siyosati choralari taʼsirchanligini oshirish maqsadida:
pul-kredit siyosati qarorlarini iqtisodiyotga samarali transmissiyasini taʼminlash maqsadida operatsion mexanizm va banklararo pul bozorlari takomillashtirib boriladi;
qisqa muddatli prognozlash modellari qatori kengaytiriladi, oʻrta muddatli prognoz modellari parametrlari koʻrib chiqiladi va joriy iqtisodiy reallikka muvofiqlashtiriladi;
kreditlash faolligini muvozanatlashtirishda pul-kredit va makroprudensial siyosat choralarini oʻzaro muvofiqlikda qoʻllash faol davom ettiriladi;
shaffof pul-kredit siyosati kommunikatsiyasini amalga oshirishda davom etadi hamda muloqot kanallarini kengaytirish va statistik maʼlumotlar koʻlamini oshirish asosiy yoʻnalishlardan boʻladi.
“Pul-kredit siyosatining 2025-yil va 2026-2027-yillar davriga moʻljallangan asosiy yoʻnalishlari”ning konseptual jihatdan maʼqullangan dastlabki loyihasi Markaziy bankning rasmiy sahifalarida eʼlon qilinib, keng jamoatchilik muhokamasiga qoʻyiladi.